NEFÎ

Nefi Divan edebiyatının en büyük ustalarından biridir. Hiciv (yergi amaçlı şiir) ve kasideleri (övgü şiiri) çok meşhurdur. Hicivleri gerçekten komik ve çoğu küfürlüdür. Gürcü Mustafa Paşa'ya "behey köpoğluköpek" redifli bir hiciv yazmıştır.Otuz küsür beyitlik hicivde beyitlerin sonu hep "behey köpoğluköpek" diye biter. Bundan başka "pezevenk" redifli bir hicvi de vardır. Bütün beyitlerin sonunda "pezevenk" kelimesi vardır. Hicivleri komiktir sadece küfürden ibaret değildir. Zaman zaman akıllıca kelime oyunları yapar. Tahir isimli biri Nefi için "kelb" (köpek) demişti. Nefi de ona şöyle bir karşılık vermiş:

Tahir Efendi bize kelb demiş illtifatı bu sözde bize zahirdir.
Maliki mezhebim zira, itikadımca kelb Tahirdir.

Yani Tahir efendi bize köpek demiş, bu sözde bize iltifatı görünüyor.Benim mezhebim Maliki mezhebidir (Maliki mezhebinde köpek temizdir Maliki inancında köpeğe değersen abdestin bozulmaz.) İnancıma göre köpek Tahir (Temiz)dir. (Tahirin kelime anlamı "temiz")

Nefi'nin sık sık devlet adamlarıyla başı belaya girer ama her seferinde zindana girdiğinde padişaha (4. Murat) bir kaside yazar ve maçayı kurtarır. Zindandan çıkar.4. Murat Osmanlı için değerli bir devlet adamıdır. Yaptığı pek çok reform yabana atılmaz cinstendir. Duraklama devrinde gidip Bağdad'ı Revan'ı İran'dan geri almıştır. Ama kişilik olarak zalim ve dengesizdir. Yani aynı ikinci Halife Ömer gibi bir devlet adamıdır. Ömer de iyi bir yönetici olmuş İslam devletinin asıl kurucusudur fakat zalim ve delidir. 4. Murat'ın en büyük eğlencesi halka yasaklattığı şarap ve Nefi'nin hicivleridir. 4. Murat bu hicivleri kahkahalarla okur. Bir gün Nefi'nin hicivlerini kahkahalarla okurken saraya yıldırım düşer 4. Murat bunun nedeninin Nefi'nin küfürlü hicivlerinin uğursuzluğu olduğunu düşünür ve Nefi'den bir daha hiciv yazmayacağına dair söz vermesini ister. Nefi de bir daha hiciv yazmayacağına dair söz verir. Gel zaman git zaman Nefi dayanamaz ve gizli gizli hiciv yazmaya başlar. Ne var ki 4. Murat durumu öğrenir ve Nefi'yi idam ettirmeyi kafasına kor.Nefi sarayda kendisini seven siyahi bir devşirmeden padişaha bir mektup yazıp affı için rica etmesini talep eder. Adam kamışı mürekkep hokkasına batırır ve yazacakken siyah mürekkep kağıda damlar. Adamın biraz canı sıkılır. Nefi kendini tutamaz ve adama "Üzülme efendi mübarek terindir." der. Nefi'nin bu şakasıyla öfkelenen adam onun için mektup yazmaktan vazgeçer ve işin ucunda ölüm varken bile dilini tutamayan Nefi idam edilir.