Başlık ne diyor? Dilerseniz önce başlığı izah edelim. Dünya'da Nef'î benzeri güzel söz söyleyen var mı, diyor. Güzel söz dedimse hani iltifat hoş söz gibi algılamayın, hemen. O sözler zehir zemberek olabilir ama öyle bir işlenmiş, öyle bir nakış gibi dokunmuştur ki Nef'î nin elinde... Şimdi onun dehâsına küçük bir örnek olması açısından bir şiirine bakalım. Yalnız Nef'î nin şiirinin tadına varabilmek için aydınlatılması gereken iki nokta var.
Birincisi: Şiirde yapılan sanat tevriye. Tevriye nedir? Tevriye iki anlamı olan bir sözcüğü iki anlamını
sezdirecek, her iki anlamını da düşündürecek biçimde kullanmaktır. Örnek verecek olursak "Ben olayım, ben olayım. Koynundaki ben olayım." Burada ben hem güzelin koynundaki leke. Hem de kişi olarak "ben" ikisini de düşündürüyor.
İkincisi: "tahallüs etmek" kelimesi bu kelimenin iki anlamı vardır: Biri kurtulmak ya da meydana gelmek. Diğer anlamı ise şiirde mahlâs kullanmak.Birkaç Osmanlıca kelime daha var onları da açıklayalım.
Dâver: Âdil, insaflı ve doğru olan hükümdar, vezir veya hâkim.
Sad: Yüz (sayı)
Tahsin: Alkış
Bahsî şehre hâkim olur. Onun yaptığı işlerden memnun olmayan Nef’î, Bahsî’yi eleştiriken başka bir şair Nâdirî’ye de laf atar. Yalnız bunu müthiş bir tevriye ile yapar. Görelim, bakalım nasıl yapar:
Sana Bahsî Efendi sad tahsîn
Görmedim bir senin gibi dâver
Olalı şehre yine sen hâkim
Kahpelik Nâdirî tahallus eyler
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder